Χλωρίδα

Στην ευρύτερη περιοχή των Λευκών ορέων έχουν καταγραφεί περίπου 1100 φυτικά taxa (είδη και υποείδη).

Ο χλωριδικός κατάλογος της περιοχής όμως, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την περιγραφή κάθε τόσο νέων ειδών για την επιστήμη. Πρόσφατα παραδείγματα αποτελούν η Anthemis samariensis που περιγράφηκε το 2008 και πήρε το όνομά της από το φαράγγι της Σαμαριάς, η Gagea omalensis που περιγράφηκε το 2013 και πήρε το όνομά της από το οροπέδιο του ομαλού όπου και φύεται και το Limonium sougiae που περιγράφηκε το 2016 και πήρε το όνομά του από το χωριό της Σούγιας πλησίον του οποίου ανακαλύφθηκε.

Με βάση όσα μας είναι σήμερα γνωστά, τα Λευκά Όρη φιλοξενούν περισσότερα από 900 είδη φυτών, αριθμός που αντιστοιχεί στο 43% των ειδών που φύονται στη φυτογεωγραφική περιοχή της Κρήτης η οποία εκτός από την Κρήτη περιλαμβάνει την Κάσο, τη Κάρπαθο, τη Γαύδο, και όλες τις νησίδες που περιβάλλουν την Κρήτη.

Από τη χλωρίδα των Λευκών Ορέων τα 110 είδη είναι κρητικά ενδημικά και από αυτά τα 25 είναι στενότοπα ενδημικά των Λευκών Ορέων (δηλαδή φύονται μόνο στην συγκεκριμένη περιοχή).

Χαρακτηριστικά είδη είναι:

Το Bupleurum kakiskalae, πολυετές είδος που έχει πρωτοβρέθηκε στην περιοχή της Κακιάς Σκάλας κοντά στην τοποθεσία Λινοσέλι των Λευκών ορέων, φτάνει μέχρι και τα 12 έτη, ενώ ξηραίνεται αμέσως μετά την ανθοφορία και καρποφορία (μονοκαρπικό είδος).
Η ορχιδέα Cephalanthera cucullata, ένα πολυετές ποώδες φυτό με κοντά έρποντα ριζώματα που εμφανίζεται σε υψόμετρα από 700-1500 μέτρα.
Η Nepeta sphaciotica, πολυετής αρωματικός θάμνος και ενδημικός των Λευκών Ορέων, που υπάρχει μόνο στην βόρεια πλευρά της κορυφής Σβουριχτή, σε υψόμετρο 2200-2300 μέτρα και πουθενά αλλού στον κόσμο.

Στην περιοχή απαντώνται επίσης αρκετά αρωματικά, φαρμακευτικά και βρώσιμα είδη:

Η μαλοτήρα (τσάι του βουνού) Sideritis syriaca ssp. syriaca, ενδημικό υποείδος της Κρήτης που χρησιμοποιείται ως αφέψημα.
Η μαντζουράνα Origanum microphyllum, ενδημικό φρύγανο με χαρακτηριστική μυρωδιά λεβάντας.
Η πετροφιλιά Petromarula pinnata, ένα πού όμορφο ενδημικό φυτό που αναπτύσσεται σε βραχώδη πρανή.
Το δίκταμο ή έρωντας Origanum dictamnus, ενδημικό είδος που από την αρχαιότητα θεωρείται φαρμακευτικό για πλήθος παθήσεων
Η αγράμπελη των Λευκών Ορέων Clematis elisabethae– carolae που φύεται σε δύο τοποθεσίες σε καρστικά πεδία.
Tο υπέρικο Hypericum aciferum, ενδημικό είδος των Λευκών Ορέων, χασμοφυτικός θάμνος που φύεται μονάχα σε παραθαλάσσιες θέσεις των Σφακίων, μεταξύ Σούγιας και Αγίας Ρουμέλης (παραλία της Φουρνωτής).
Η τριχωτή νεραγκούλα Ranunculus radinotrichus, ενδημικό είδος των Λευκών Ορέων, μικρό πολυετές φυτό που φύεται μονάχα σε λίγες θέσεις όπως τα Αμμουτσερά σε υψόμετρα από 1850-2300 m.
Η Anthemis samariensis, ενδημικό είδος της Κρήτης, που ανακαλύφθηκε πρόσφατα (2007) σε μια απότομη πλαγιά των Λευκών Ορέων μεταξύ των κορυφών Μελινταού και Αυλιμανάκου.
Το «Μη με λησμονεί» των Λευκών Ορέων Myosotis solange, ενδημικό και σπάνιο είδος των Λευκών Ορέων, που φύεται σε μια μόνο τοποθεσία στην κορυφή Άγιο Πνεύμα.
Το ελίχρυσο Helichrysum heldreichii, ενδημικό είδος των Λευκών ορέων, απειλούμενο και προστατευόμενο από το Π.Δ. 67/1981.
Το είδος Thlaspi zaffranii, ενδημικό είδος της περιοχής, που έχει καταγραφεί σε 3 θέσεις (Γκίγκιλο, Βολακιά και Ανώπολη Σφακίων).
Η κενταύρια Centaurea lancifolia, ενδημικό της Κρήτης, με τους πληθυσμούς του να εντοπίζονται σε 3 θέσεις των Λευκών Ορέων. Πρόκειται για χασμόφυτο που φύεται σε υψόμετρα από 1780-1850 m.
Ο κέντρανθος Centranthus sieberii, σπάνιο ενδημικό είδος των Λευκών Ορέων που φύεται σε πετρώδεις τοποθεσίες της ορεινής και αλπικής ζώνης.
H κουσκούταCuscuta atrans, παρασιτικό είδος που φύεται πάνω σε αγκαθωτούς θάμνους και ενδημικό είδος των Λευκών Ορέων.
Το κυνόγλωσσο Cynoglossum sphacioticumπου φύεται σε πετρώδη εδάφη σε μεγάλα υψόμετρα.
Η Γαλατσίδα ή Ευφορβία του Rechinger Euphorbia rechingeri,νανώδες ενδημικό είδος των Λευκών Ορέων, που φύεται μόνο σε μεγάλα υψόμετρα και σε πετρώδη εδάφη και σχισμές.
Η ονοβρύχις Onobrychis sphaciotica, ένα σπάνιο και ενδημικό είδος των Λευκών Ορέων, που φύεται σε βραχώδεις τοποθεσίες.